Tot voor kort werden in Nederland voornamelijk synthetische hormonen voorgeschreven aan vrouwen in de overgang. Deze hormonen zijn niet gelijk aan de hormonen die door het lichaam zelf worden aangemaakt. Bio-identieke hormonen zijn daarentegen gemaakt van plantaardig materiaal en helemaal gelijk aan de hormonen die het lichaam zelf produceert.
Bio-identieke hormonen zijn geregistreerde geneesmiddelen
Bio-identieke hormonen in de hormoontherapie zijn geen homeopatisch middel. Het zijn geregistreerde geneesmiddelen die in de reguliere gezondheidszorg voorgeschreven mogen worden. Hormoontherapie die bio-identieke hormonen bevat, wordt voorgeschreven door een arts en is uitsluitend op recept verkrijgbaar bij de apotheek.
Allereerst worden de hormoonwaarden in het lichaam vast gesteld door middel van bloedonderzoek om zo een eventuele disbalans aan het licht brengen. Daarna kan er een plan worden gemaakt om de hormonen weer in balans te brengen, door aanpassing van voeding, het nemen van supplementen, maar ook door het nemen van bio-identieke hormonen. Belangrijk hierbij is de juiste docering en balans met de andere hormonen. Overgangsklachten kunnen bijvoorbeeld sterk worden verminderd door het aanvullen van oestradiol en progesteron. Dit werkt trouwens ook meteen gunstig op de botten, hart en bloedvaten en de huid.
Soorten bio-identieke hormonen
Er zijn verschillende soorten bio-identieke hormonen, waarvan oestradiol, progesteron, testosteron, DHEA de meest bekende zijn.
klik om afbeelding te vergroten
Het hormoon oestrogeen is hét belangrijkste geslachtshormoon bij vrouwen. Het wordt in de eierstokken aangemaakt. Oestrogeen is van grote invloed op de stofwisselingsprocessen van de hersenen, bloedvaten, botten en slijmvliezen.
Vrouwen produceren oestrogeen in de eierstokken en in de bijnier. De natuurlijke soorten oestrogeen, die het vrouwenlichaam produceert zijn: oestradiol (vooral op vruchtbare leeftijd) , oestriol (vooral in de zwangerschap) en oestron (vooral op oudere leeftijd na de menopauze). Na de menopauze daalt de oestrogeenspiegel plotseling heel sterk en ontstaan overgangsklachten als stemmingswisselingen, slaapproblemen, opvliegers en minder zin in sex. Het is dan ook belangrijk om je oestrogeenpeil in balans te houden!
De hormonen oestrogeen en progesteron houden elkaar normaal gesproken in evenwicht. Bij een verstoord evenwicht tussen beide hormonen kan je menstruatiecyclus ontregeld raken. Hierdoor kan je een onregelmatige cyclus krijgen of kan je menstruatie zelfs uitblijven.
Progesteron wordt in de eierstokken geproduceerd zolang er nog vruchtbare eitjes zijn. Na de menopauze stopt deze productie van progesteron.
Ben je ouder dan 35 dan is de kans op een relatief tekort aan progesteron waarschijnlijk. Ook als je veranderingen hebt in de cyclus: een kortere cyclus, meerdere dagen bruin bloedverlies in de aanloop naar de menstruatie toe en bij hevige menstruaties en pijnlijke menstruaties kan dit het geval zijn.
Naast de grote rol die progesteron speelt rondom je zwangerschap, heeft het hormoon nog andere effecten op je lichaam. Het heeft een positieve invloed op je stemming, draagt bij aan een stabiele bloedsuikerspiegel en heeft een kalmerende en stabiliserende werking op je hersenen.
Progesteron heeft een gunstige werking op de botten. Het stimuleert de cellen die bot opbouwen en heeft een ontstekingsremmende werking.
Als er geen evenwicht tussen beide is, ontstaat er een verstoring van de menstruele cyclus, maar ook andere problemen die de levenskwaliteit verminderen, zoals energieproblemen, stemmingsproblemen en slaapproblemen.
Testosteron is een lichaamseigen hormoon dat zeer belangrijk is voor mannen én vrouwen. Het zorgt voor de afbraak van vetten, een platte buik, een gezonde huid, spiermassa en een gezond libido en tevens mentale voordelen, zoals zelfvertrouwen en competitiedrang.
Bij mannen wordt het aangemaakt in de testikels, bij vrouwen in de eierstokken, en daarnaast ook in de bijnieren. Vrouwen hebben een lager testosteronniveau dan mannen. Dat is enerzijds een voordeel, omdat dit hormoon bijdraagt aan een goede spieropbouw, en anderzijds een nadeel, omdat het hormoon de vetverbranding verbetert en de vorming van cellulitis remt. Testosteron zorgt er daarnaast voor dat je beter met stress kunt omgaan. Het stimuleert de hartfunctie en je krijgt er een beter humeur van.
Vanaf het dertigste levensjaar begint het testosteronniveau te dalen, dat gaat gepaard met het verlies van spiermassa en het brozer worden van onze botten. Te lage testosteronwaarden kunnen zorgen voor een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
DHEA is de afkorting van DeHydroEpiAndrosteron en is het meest voorkomende hormoon in ons lichaam en wordt gemaakt in de bijnieren. DHEA wordt gevormd uit cholesterol en uit DHEA worden weer andere hormonen gemaakt die we nodig hebben om ons lichaam goed te kunnen laten functioneren. Voorbeelden van dit soort hormonen zijn testosteron en oestrogeen.
DHEA speelt een belangrijke rol bij het verminderen van stress en de aanpak van burn-out problemen. Het biedt bescherming wanneer het lichaam stress ervaart.
In geval van stress wordt er cortisol aangemaakt. DHEA controleert die hoeveelheid cortisol.Te veel cortisol kan op langere termijn zorgen voor onder andere spierafbraak, een minder werkend immuunsysteem, krimpen van de hersenen, een burn-out en het stresshormoon cortisol slaat meer lichaamsvet op.
DHEA verbetert dus je geheugen, versterkt je immuunsysteem en gaat ook zwaarlijvigheid tegen.
De schildklier produceert schildklierhormoon, een hormoon dat belangrijk is voor de regulatie van onze stofwisseling en daarmee ook de verbranding in je lichaam. Het reguleert de haargroei en ook de temperatuur in je lichaam dus zorgt voor warme handen en voeten.
De schildklier maakt eigenlijk twee hormonen, namelijk de hormonen T3 (trijodothyronine, ongeveer 20%) en T4 (thyroxine, ruim 80%). Deze hormonen worden aan het bloed afgegeven. T3 is het direct werkzame hormoon, T4 is eigenlijk een soort voorloper-hormoon, dat onder andere in de lever wordt omgezet in het actieve T3.
Jodium is een belangrijk bestanddeel van schildklierhormoon: T4 bevat 4, en T3 bevat 3 jodium-atomen. De belangrijkste reden van een trager werkende schildklier is het te kort aan jodium, wat essentieel is voor de aanmaak van het schildklierhormoon.
Bij een trage schildklier is er dus te weinig werking van vrije T3 (in vrije vorm en niet gebonden aan een bindingseiwit) en zijn er allerlei symptomen en gevolgen als moeilijk kunnen afvallen, koude handen en voeten, haaruitval, vermoeidheid en depressie.